Burgemeester: we hebben elkaar nodig

Beste mensen,

Hartelijk welkom. Fijn dat u er bent. 
De nieuwjaarsreceptie in ons prachtige stadhuis is een mooie traditie. Een traditie met een extra laag. Het gaat om meer dan het uitwisselen van goede wensen. U zegt met uw aanwezigheid: ik voel me betrokken bij de gemeenschap Maastricht. Als stadsbestuur vinden we dat fijn en belangrijk. Mensen maken immers de stad. Dus dank voor uw komst.

Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat 2024 een roerig jaar was. Zowel op het wereldtoneel als in eigen land; zowel in de politiek als in het maatschappelijk verkeer.

Aan die tijdgeest kunnen we ons in Maastricht niet onttrekken. Geen enkele stad kan dat. Zoals ik vlak voor kerst in mijn jaarafsluiting tegen de gemeenteraad zei: ook de Maastrichtenaren voelen de ongerustheid over de polarisatie (niet voor niets het woord van het jaar), over het klimaat en bovenal over de internationale veiligheid. Want wie had tot voor kort kunnen denken dat we de alarmerende boodschap zouden krijgen – ik citeer Navo-baas Rutte letterlijk – ‘om ons voor te bereiden op oorlog’. Die woorden komen hard aan. Je voelt de angst in de samenleving. Maar angst is een slechte raadgever. Angst vertroebelt ons beoordelingsvermogen. 

Waar zijn boodschap – net als de eerdere oproep vanuit het kabinet – om draait is dat we weerbaar moeten zijn. Grip krijgen op onverwachte situaties, in kaart brengen waar we kwetsbaar zijn, zo goed mogelijk geïnformeerd blijven en zelfredzaam zijn. Niet voor niets heet de recent gestarte overheidscampagne Denkvooruit.nl. De regie van die campagne ligt bij de nationale overheid, maar om echt voorbereid te zijn hebben we iedereen nodig: regionale en lokale overheden, bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en burgers. U dus!

Nogmaals: angst is niet nodig, alertheid wel. Want we willen geen desinformatie, maar de juiste feiten en geen onverschilligheid, maar goede voorbereiding. 
Kortom, denk vooruit.

Beste mensen,
In weerwil van die ongemakkelijke boodschap zagen we in 2024 zeker ook lichtstralen door dat donkere wolkendek. Als ik naar Maastricht kijk dan zie ik een levendige stad waar de inwoners in 2024 de eendracht toonden, zoals ze dat altijd gedaan hebben. Ik zie een stad waar het woord samen nog altijd betekenis heeft: of ik nu bij het buurttheater Malpertuis zat, of naar de Reuzenstoet keek.

Maastricht bouwt nijver door aan een vitale samenleving. En met Maastricht bedoel ik de gemeenschap; het samenspel van inwoners, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en overheid en in de wijk en in de straat. Van stichting Broodnodig tot ambachtscentrum fiets en van Tsjittie Tsjittie Beng Beng tot de TEFAF.

In dat samenspel is het aan de gemeente om de goede randvoorwaarden te creëren. Een mooi voorbeeld daarvan is het samen met de onderwijsbesturen opgestelde huisvestingsplan voor het voortgezet onderwijs. Daar wordt 140 miljoen euro in geïnvesteerd. 140 miljoen euro voor een kansrijke toekomst voor iedereen. Over vooruitdenken gesproken.

Wat dacht u van het besluit in het afgelopen jaar over de realisatie van een nieuw en uniek stadsdeel op het Trega-terrein? Waar we samen letterlijk bouwen aan het nieuwe Maastricht, samen met de bewoners van Limmel, diverse ondernemers en de gemeente. 

Voor velen nog wat ongrijpbaar is de versterking van de Brightlands Health Campus in Randwyck met de universiteit en het MUMC+ als trekkers. Fantastisch dat dit vlak voor kerst door het ministerie erkend is als één van de belangrijkste innovatiecentra van Nederland. Dat beklemtoont het belang en de groeikans, want Brightlands is van cruciaal belang voor onze stedelijke economie. 

Onze gezamenlijke Limburgse oproep over het belang van internationaal hoger onderwijs voor onze regio is duidelijk verstaan in Den Haag.

En ja, natuurlijk, er is het afgelopen jaar het nodige gebakkeleid over dit alles en over nog heel veel meer. Het ging zeker niet altijd zonder slag of stoot. En dat – zo heb ik inmiddels geleerd – hoort ook bij Maastricht. Hoe noemen we dat hier ook alweer? Gevreigel. Dat hoort erbij.
Maar wat ook typisch Maastrichts is, is dat uiteindelijk de neuzen in dezelfde richting staan. In de richting van de toekomst. Vooruit denken en doen!

Beste mensen,
Met dit positieve gevoel wil ik 2025 in stappen. U toch zeker ook!
Want we hebben u nodig. Iedereen, niemand uitgezonderd. Er staan ons grote uitdagingen te wachten. Hoe groter de uitdaging hoe meer we elkaar nodig hebben. Met vertrouwen in elkaar, optimisme en verbeeldingskracht kunnen we het verschil maken.

Denk aan het binnenhalen van de Einstein Telescoop, die heel Zuid-Limburg grote kansen biedt. Ligt de gouden toekomst van deze trotse streek dan toch weer onder de grond? 
En denk aan het behoud van onze positie als tweede cultuurstad van Nederland. Want cultuur – van Volkscultuur tot internationaal baanbrekende kunstvormen – is de spiegel van de samenleving; zonder haar verliezen we onze identiteit en onze gezamenlijke waarden.

De grootste uitdaging is de bestaanszekerheid voor alle inwoners. Op dat punt hebben we in Maastricht echt een stevige klus te klaren. Ondanks vele goede initiatieven uit de lokale samenleving, zijn nog te veel mensen kwetsbaar voor armoede. Of zijn niet meer in staat om het hoge tempo waarin we leven bij te benen. En al helemaal niet de complexiteit. Ze keren zich af en raken in geestelijke nood.

Moet ik dat nog toelichten na het zien van de tv-serie Bureau Maastricht? U hebt toch ook gekeken? Bijna de hele stad heeft gekeken en bijna de hele stad is geschrokken. Geschrokken van die andere kant van Maastricht. Naast de criminaliteit viel op hoeveel mensen er zijn die in ernstig verwarde toestand verkeren. Dat vraagt om een andere aanpak. Dat scheelt niet alleen politie-inzet, leidt ook tot een beter opvang voor deze mensen.

Er is dus werk aan de winkel. En ook hierbij hebben we iedereen nodig. De partners in het domein van Zorg en Veiligheid zijn natuurlijk als eerste aan zet, maar het is ook een opdracht aan de samenleving. Aan de buurman die een oogje in het zeil houdt of een praatje maakt. Laten we meer naar elkaar omzien, beter naar elkaar luisteren en waar nodig te hulp schieten. Gewoon in de buurt, in de familie, in de vriendenkring. Het is niet ingewikkeld; een beetje aandacht doet al wonderen. Kijk niet weg en laat de Mestreechter Geis spreken.

Laat dat onze missie zijn voor 2025 en de jaren erna: enerzijds weerbaar zijn, anderzijds zorgzaam voor de kwetsbare medemens. Oprechte aandacht voor de ander, kon weleens wonderen doen.

Ik wens u allen en iedereen die u dierbaar is een goed en gezond 2025 toe. 

Daar wil ik graag met u het glas op heffen.

Gelukkig nieuwjaar!