Monument, vergunning

Luister met webReader

Wilt u een monument verbouwen, restaureren of renoveren? Bijvoorbeeld kozijnen vernieuwen, een dakkapel plaatsen, reclame aanbrengen, voegwerk reinigen, een binnenmuur doorbreken of een schouw slopen. Dan heeft u meestal een omgevingsvergunning voor een monument nodig.

Omgevingsvergunning aanvragen

Een omgevingsvergunning voor uw monument vraagt u online aan via het Omgevingsloket. Bij uw vergunningsaanvraag moet u uw werkzaamheden onderbouwen in een plan. Is de aanvraag complex, dan is het raadzaam om een Principeverzoek bij ons in te dienen. Zo’n principeverzoek heet ook wel conceptaanvraag omgevingsvergunning. Uw plannen worden dan door ons beoordeeld op haalbaarheid.

Aandachtspunten voor uw plan

Verzamel zoveel mogelijk informatie over uw monument. Bijvoorbeeld de bouwkundige staat van uw pand, een waardenstelling of bouwhistorisch onderzoek, het aanwijzingsbesluit uit het monumentenregister of meer informatie over de geschiedenis van uw pand uit bibliotheek of archief.
Ga met een (restauratie)architect of bouwkundige praten en laat u informeren over wat kan en mag op basis van het omgevingsplan. En over de algemene regels voor monumenten en wat er komt kijken bij het aanvragen van een omgevingsvergunning.
Onderzoek de mogelijkheden voor financiële ondersteuning of subsidie. Meer informatie hierover vindt u op de pagina Monument, financiële regelingen.
Vraag bij uw vooroverleg naar de restauratierichtlijnen. Zij geven informatie over onderhoud, restauratie, verbouwing en herbestemming. Er staan richtlijnen in voor de technische kant. En u leest er hoe uw vergunningsaanvraag wordt beoordeeld.

U vraagt uw omgevingsvergunning aan bij het Omgevingsloket. Hier kunt u ook een vergunningscheck doen.

Reclame aanbrengen

Wilt u gevelreclame, handelsreclame, lichtreclame of bijvoorbeeld een uithangbord of uitsteekbak aanbrengen? Ook dan heeft u een omgevingsvergunning nodig. Aan een omgevingsvergunning zijn kosten verbonden.

Er is geen nationale regelgeving die het gebruik van reclame regelt. Iedere gemeente stelt voor het voeren van reclame zijn eigen beleid. In Maastricht staan de regels voor het voeren van reclame in de Welstandsnota 'maatwerk in kwaliteit'. Het voorbeeldenboek is een aanvulling op deze welstandsnota. Met tekeningen en foto's neemt het voorbeeldenboek de Welstands-/Monumentencommissie, ontwerpers en gebruikers van reclame mee op een visuele tocht langs de mogelijkheden.

In het voorbeeldenboek staan genoeg reclames die als goed voorbeeld kunnen dienen. Reclames die zijn afgestemd op de panden en de architectuur respecteren. Ze laten zien hoe met aandacht voor aantallen, afmetingen, uitvoering en de plaats van de reclame een zorgvuldig stadsbeeld kan ontstaan.

De plaats van reclames is een bepalende factor en vormt de kapstok van het beleid. Vooral in de binnenstad, met haar historische gebouwen, speelt de plaats een belangrijke rol. Reclame mag niet hoger worden geplaatst dan de overgang van de begane grond naar de verdieping. We noemen dit de zoneringsgrens.

U heeft geen vergunning nodig bij klein onderhoud aan uw monument. Bijvoorbeeld het opnieuw schilderen van deuren in dezelfde kleur of een gebroken raam repareren. Meer informatie staat in de brochure 'Vergunningvrije werkzaamheden'.
De bescherming van een monument gaat niet alleen om de buitenkant. De monumentstatus geldt ook voor het interieur en latere uit- en aanbouwen.
U mag niet zomaar iets verbouwen aan een monument, maar er is vaak meer mogelijk dan u denkt. Het is bij een verbouwing belangrijk dat de monumentale waarde van het pand behouden blijft.
Om monumenten te verduurzamen zonder technische schade of verlies van monumentale waarden, moet worden gezocht naar verantwoorde oplossingen die bij het gebouw passen. U vindt alle informatie over monumenten en duurzaamheid op de pagina Monument.
Als u uw monument gaat verbouwen, renoveren of restaureren kan het zijn dat u ook graafwerkzaamheden moet verrichten. Het kan zijn dat u hiervoor een omgevingsvergunning nodig heeft. Dit is vaak het geval wanneer graafwerkzaamheden samenhangen met slopen, bouwen of aanleggen. Lees meer hierover op de pagina graafwerk uitvoeren.
Meer informatie over de kosten van een vergunning vindt u in de Legesverordening fysieke diensten 2025. Houd ook rekening met bijkomende kosten zoals plankosten.
Er zijn twee procedures: een reguliere procedure en een uitgebreide.
Reguliere procedure
Deze procedure duurt 8 weken en kan verlengd worden met 6 weken.
Uitgebreide procedure
Deze duurt 6 maanden en kan verlengd worden met 6 weken. De uitgebreide procedure geldt alleen bij:
(gedeeltelijke) sloop van een Rijksmonument
ingrijpende wijzigingen aan een Rijksmonument
reconstructie van een beschermd Rijksmonument
wijziging bij herbestemming van een Rijksmonument
uitvoering van een natuurtoets door de gemeente
Als u het niet eens bent met uw aanvraag kunt u bezwaar of beroep indienen
Bij de reguliere procedure kunt u bezwaar maken tegen de beslissing binnen 6 weken. Bent u het daarna niet eens met de uitspraak op het bezwaarschrift dan kunt u beroep aantekenen bij de rechtbank.
Bij de uitgebreide procedure kunt u in beroep gaan bij de rechtbank. Daarna heeft u de mogelijkheid van hoger beroep bij de Raad van State.
Tegen een afwijzing van een bouwinitiatief/principeverzoek kunt u geen bezwaar indienen. Licht ook altijd eerst uw buren in over uw plannen, voordat u de aanvraag indient. Dan kunt u inschatten hoe groot de kans is dat zij bezwaar maken.